ناسازگاری های رفتاری، همچون پرخاشگری، بیش فعالی، بی قراری، تخاصم، کم رویی شدید و انزواطلبی، در خود فروماندگی و بی توجهی از آفت های رشد مطلوب شخصیت و از عوامل موثر در افت تحصیلی است.

یکی دیگر از زمینه های افت تحصیلی دانش آموزان ناسازگاری ها یا سازش نایافتگی های رفتاری است. اختلافات رفتاری در میان کودکان و نوجوانانی که افت تحصیلی دارند به مراتب بیشتر از دانش آموزان عادی است. بعضی از اختلافات رفتاری حتی موجبات افت تحصیلی به معنای دقیق کلمه یا به اصطلاح کم آموزی دانش آموزان تیزهوش را نیز فراهم می آورد. به هر حال، ناسازگاری های رفتاری، همچون پرخاشگری، بیش فعالی، بی قراری، تخاصم، کم رویی شدید و انزواطلبی، در خود فروماندگی و بی توجهی از آفت های رشد مطلوب شخصیت و از عوامل موثر در افت تحصیلی است. اینگونه مشکلات رفتاری در میان دانش آموزانی که افت تحصیلی یا کم آموزی دارند به طور قابل ملاحظه ای بیش از دیگران است.

شرایط عاطفی و روانی :

شرایط عاطفی و روانی را می توان به عنوان اصلی ترین عامل پیشرفت یا افت تحصیلی دانست. بسیاری از دانش آموزان با این که از بهره هوشی بالاتر از متوسط و ظرفیت یادگیری قابل ملاحظه برخوردارند، اما صرفا به دلایلی از قبیل فقر عاطفی، عدم انگیزه کافی، عدم پشتکار، فقدان اعتماد به نفس، عدم کفایت در ابراز وجود، کمی احساس خود ارزشمندی، کم رویی، نداشتن نگرش مثبت و قوی برای زندگی و تعارض روانی و غیره دچار بی اشتهایی تحصیلی شده و نمی توانند پیشرفت تحصیلی مطلوب داشته باشند.

این قبیل بچه ها نیازمند تقویت اعتماد به نفس، بالابردن انگیزه و شناخت درمانی هستند تا آن جا که در حوزه شناختی ایشان نگرش مثبت و مولد نسبت به خود و محیط اطراف به وجود آمده از انگیزه غنی برای تلاش بیشتر و ظاهر ساختن استعدادهای بالقوه برخوردار شوند.

شرایط عاطفی و امنیت محیط خانواده:

خانواده یک نهاد اجتماعی کوچک است که اولین کانون تربیتی دانش آموزان به حساب می آید. دانش آموز مقدار قابل توجهی از وقت خود را در آن می گذراند. به نقل از شاروک (1967) می گوید: «در محیط خانوادگی بیش از بهره هوش کودکان در موقعیت تحصیلی آنها موثر است.» شاید بتوان گفت مهمترین عامل موثر در شکل گیری نگرش دانش آموزان نسبت به تحصیل، خانواده است. این که والدین با دانش آموزان و درس و تحصیل او چگونه برخورد کنند و در الگوهای تربیتی خود برای چه نوع رفتارهایی ارزش قائل شوند، یکی از اجزای اساسی در شکل گیری نگرش دانش آموز نسبت به تحصیل است، چنانچه نگرش خانواده نسبت به مدرسه، معلمان و درس، منفی باشد و یا بین آن چه می گویند و آن چه عمل می کنند تفاوت وجود داشته باشد، طبیعی است که به تدریج فرزند آنها نگرش منفی به درس و تحصیل پیدا خواهد کرد. در موارد بسیاری علت افت تحصیلی و یا شکست تحصیلی به وجود این گونه نگرش های منفی، تضادها، مساعد نبودن شرایط خانواده از نظر عاطفی و روانی و… بر می گردد. پدران و مادرانی که درس را کاری بیهوده و اتلاف وقت تلقی می کنند، همین نگرش را به فرزندان خود منتقل ساخته و برای پیشرفت درس آنها هیچ گونه کوششی انجام نمی دهند.

ارتباط بین اولیاء و دبیران:

از جمله عوامل مهم دیگر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه و هماهنگی بین اولیاء و معلمان و مربیان مدرسه است. پیشرفت تحصیلی دانش آموزان قبل از هر چیز مستلزم برخورداری آنان از یک فضای متعادل و هماهنگ در خانه و مدرسه است. محیط خانواده الگوهای رفتار، احساس و تفکر صحیح را به دانش آموزان می آموزد و در آنان انگیزه و رغبت برای تحصیل و کسب علم را فراهم می سازد و مدرسه ضمن سامان دادن و هدایت کردن صفات روانی و رفتاری دانش آموزان برای یک زندگی سازنده و اخلاق اجتماعی، علم و دانش و مهارت های لازم را به آنان می آموزد.

برنامه ریزی:

یکی دیگر از دلایل افت تحصیلی دانش آموزان نداشتن برنامه و برنامه ریزی درست است. بدیهی است که اگر دانش آموز 24 ساعت شبانه روز خود را براساس برنامه ای تنظیم کند، دارای فواید بسیاری خواهد بود. از جمله این که تمامی موضوع ها و فعالیت های زندگی روزمره را در آن گنجانده و این طور نمی شود که برای یک موضوع، فعالیت یا درسی خیلی وقت بگذارد و برای فعالیت دیگری وقت کم بیاورد. ضمن آن که هیچ گاه دچار بلاتکلیفی و سردرگمی نیز نخواهد شد.

منبع : تبیان

منبع دریافت این مطلب : تبیان