شاگرد اول ها دانش آموزانی هستند که تلاش و پشتکار را ضمیمه استعدادهایشان کرده و موفق می شوند که اراده نقش به سزایی در این باره دارد. در این بین بسیاری از دانش آموزان ترجیح می دهند که پایه های درسی را یکی در میان طی کرده و به کلاس های بالاتر جهش کنند که اغلب به افت تحصیلی دچار نیستند. به هر حال در مورد این بچه ها نظرات زیاد است؛ دانش آموزانی که عده ای این جهش ها را به نفع آنها و عده ای دیگر، آن را به ضررشان می دانند.

جهش تحصیلی از ابتدا تا به انتها

برای جهش تحصیلی فقط کارنامه ای پر از نمرات خوب کافی نیست، هر چند آموزش و پرورش نخستین شرط برای جهش کردن را کسب نمرات ممتاز می داند، با این که این شرط لازم است اما کافی نیست چرا که همیشه کسب نمرات ممتاز نشانی از استعداد برتر دانش آموز نیست و نمی توان تنها نمرات را معیار پذیرش حضور دانش آموزان برای حضور در دوره های جهشی تحصیلی بنا کرد.

اداره آموزش و پرورش استثنائی پس از برگزاری آزمون های هوش و استعدادیابی، سطح و وضعیت دانش آموزان را می سنجد که 8 دانش آموز پس از کسب نمره قبولی در آزمون ها می توانند در سه ماه تابستان، درس های یک سال تحصیلی را بخوانند و در امتحانات شهریور شرکت کنند و در صورت قبولی، از ابتدای مهر در کلاس یک پایه بالاتر حاضر شوند.

دوره های جهشی دانش آموزان مستعد را طلب میکند

در جهش تحصیلی استعداد مهم ترین عامل در نظر گرفته می شود اما استعداد لزوما به معنای کسب نمره ممتاز نیست، برخی والدین این دو موضوع را با هم اشتباه می گیرند و در حالی که استعدادهای ویژه فرزند برایشان تایید شده نیست بدون در نظر گرفتن عوامل مختلف برای جهش تحصیلی او اصرار می کنند. استعداد با اصرار کلاس های پی در پی و اقدامات دیگر به وجود نمی آید بلکه استعداد توانی است که با آدم ها آفریده می شود و فقط تمرین و پشتکار آن را پرورش می دهد.

کودکان تیزهوش بهترین گزینه برای جهش تحصیلی هستند چرا که ویژگی های بارزشان آن ها را برای این گروه انتخاب می کند، آنها نسبت به یادگیری حریصند و مطالب را با سرعت می آموزند، اعتماد به نفس شان بالاست، کتاب خواندن را دوست دارند و همیشه مشغول مطالعه اند، دایره لغات وسیعی دارند و تمرکزشان به اندازه ای است که نه هنگام حرف زدن و نه هنگام یادگرفتن رشته افکارشان پاره نمی شود، آنها روابط میان امور به ظاهر نامربوط را درک می کنند و هر آنچه آموخته اند با یافتن شباهت و تفاوت ها به آموخته های جدید ربط می دهند.

اینها کودکانی کنجکاو و جستجوگرند و پرسش های کاوشگرانه دارند. این افراد می توانند با سرعت و بدون تمرین زیاد مسائل را به حافظه بسپارند، در حالی که علایق و سرگرمی های آنها همیشه این حس را به اطرافیان می دهد که آنها فراتر از سن شان رفتار می کنند.

بی شک کودکی با توان ذهنی عادی اشتباه ترین گزینه برای جهش تحصیلی به شمار می آید ؛ اگر این چنین شود هم تلاش های والدین به هدر می رود و هم تحمیل فشارهای خارج از آستانه تحمل دانش آموز، او را از درس زده می کند.

مخالفت با جهشی خوان ها گاهی منطقی است

معصومه عبدی روانشناس در خصوص پیامد های جهش تحصیلی بیان کرد: جهشی درس خواندن برای بیش از یک پایه تحصیلی توصیه نمی شود چرا که دانش‌آموزی که عادت کرده در پایه‌ تحصیلی خود سرآمد و نسبت به همکلاسان دیگرش از نظر هوش بالاتر باشد، وقتی که با جهش در کنار دانش‌آموزان مقاطع تحصیلی بالاتر قرار می‌گیرد در سطح پایین‌تر یا حداقل هم سطح آنها قرار خواهد گرفت و با مشکلات روحی فراوان و سرخوردگی مواجه می‌شود که کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و بی میلی به تحصیل از جمله آن ها است.

وی در ادامه بیان کرد:لازم است که والدین هیچ وقت فرزندشان را با سایرین مقایسه نکنند چرا که هر فردی استعداد و توانایی های خاص خود را دارد، پس بهتر است والدین همکاری بیشتری در این زمینه داشته باشند.

عبدی عنوان کرد:کودکانی که با دو پایه جهشی درس خواندن در کنار افرادی که از نظر سنی و جثه‌ای از آنها بزرگتر هستند قرار می‌گیرند، سازگاری و هم‌خوانی کافی با آنها ندارند که این ناسازگاری گودال های عمیق را در روان آن ها ایجاد می کند.

فردین منصوری روانشناس تربیتی اظهار داشت:دانش آموزانی که تجربه تحصیلات جهشی را داشته اند معمولا روحیات متفاوتی دارند و اغلب خود را برتر از سایر هم پایه های خود می دانند و خود را در کانون توجه قرار می دهند همچنین در خصوص نگرش و رفتار هایشان نسبت به دیگران احساس تکبر و ممتاز بودن می کنند.

مخالفان جهش تحصیلی نیز درست همین موضوع را محور مخالفت خود قرار می دهند، چون باور دارند توان این دانش آموزان در یادگیری سریع مفاهیم از آنها موجودی می سازد که بیشتر مواقع در نگرش های خود نسبت به دیگران احساس تکبر و ممتاز بودن می کنند.

برخی دیگر نیز نظرات مخالف نظرات فوق را دارند و بر این باورند که دوره های جهشی می تواند به پرورش استعداد و توانایی های دانش آموزان بیافزاید و تلاش و پشتکارشان را دوچندان کند که همه این موضوعات قابل بحث است و در شرایط متفاوت نتایج مختلف را به دنبال دارد.

توانایی فرزندتان را شناسایی کنید

نحوه درس خواندن هر دانش آموز با دیگری متفاوت است که این تغییرات دنباله رو استعداد و توانایی های فردی آن هاست و به همین منظور نمی توان حضور دانش آموزان در دوره های تحصیلی جهشی را درست یا نادرست دانست ولی به هر حال که شرکت در این دوره تنها برای بیش از یک پایه تحصیلی توصیه نمی شود و بهتر است خانواده ها توانایی های فرزندشان را در نظر بگیرند و آن ها را به همان سمت و سو هدایت کنند. والدین می توانند با استفاده از مشاوران و مسئولان با تجربه نسبت به نوع تحصیل فرزندشان اقدام کنند.

والدین باید واقع بینانه نسبت به توانایی های فرزندانشان راهنمایی های لازم را به آن ها ارائه دهند تا مسیر زندگی و آینده شان دچار بی برنامگی و خیالات واهی برای رسیدن به دستاوردهایی بسیار بزرگتر از توانمندی های دانش آموزان نباشد.