معاونت پرورش استعدادهای درخشان یکی از معاونت‌های مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان است. پیش از این، سازمان جداگانه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان نام داشت. این معاونت نهادی است که بر امور تحصیلی دانش‌آموزان مستعد و با بهره هوشی بالا نظارت می‌کند. این سازمان را به اختصار سمپاد هم می‌گویند. اما در زبان عمومی و بین دانش آموزان به موسسه تیزهوشان معروف است. این سازمان دارای مدرسههای راهنمائی، دبیرستان و پیش دانشگاهی دخترانه و پسرانه در شهرهای پرجمعیت تر است. سمپاد دانش‌آموزان خود را در دو مقطع راهنمائی و دبیرستان از طریق آزمون‌های سراسری که عمدتاً مبتنی بر ارزیابی هوش، دانش ریاضیات و علوم است انتخاب می‌کند. گزینش در مدارس سمپاد بر اساس آزمون و در دو مقطع راهنمایی و دبیرستان برگزار می‌شود.

تاریخچه مدارس تیزهوشان:

در سال 1355 دو مرکز آموزش موسوم به تیزهوشان توسط دکتر برومند و زیر نظر مستقیم کارشناسان آموزشی آمریکایی پایه گذاری شد.

از انقلاب 1357 تا سال 1366 این دو مرکز دخترانه (علامه حلّی) و پسرانه (شهید اژه‌ای) زیر نظر دفتر کودکان استثنایی فعّال بودند، امّا هر لحظه امکان تعطیل شدن این مراکز وجود داشت. آموزگاران این دو مرکز اغلب دانش‌آموزان همین مراکز در دوران قبل از انقلاب 1357 بودند.

در سال 1366 اساسنامه سمپاد توسط میر حسین موسوی نخست وزیر وقت تصویب شد و این سازمان تحت نام سمپاد با 2 مرکز و 802 دانش آموز به آموزش و پرورش پیوست؛ و جایگاهی متسحکم تر یافت. مدارس پسرانه تهران به نام مدارس علامه حلی و مدرسه دختران تهران به نام فرزانگان نامیده شد. فارغ التحصیلان سمپاد عمدتا در دانشگاه‌ها قبول می‌شوند. بخش مهمی از این دانش آموزان در دانشگاه‌های واقع در تهران و در رشته‌های مهندسی پذیرفته می‌شوند. سمپاد تا چند سال پیش صرفاً در رشته‌های ریاضی-فیزیک آموزش می‌داد اما اخیراً رشته‌های دیگر را هم در حجمی محدود دائر کرده‌است.

در سال 1367، جواد اژه‌ای ریاست هیأت امنای سازمان را برعهده گرفت. در طول 21 سال، این سازمان مدارس زیر مجموعه? خود را در استان‌های مختلف گسترش داد. طبق آخرین آمار، در سال تحصیلی ‎1383-84، تعداد 99 مرکز راهنمایی و 98 دبیرستان تحت پوشش سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان بوده‌اند.

در اسفندماه 1379، با تصویب «قانون تجمیع» از سوی شورای عالی اداری، اختیار مدارس تحت پوشش سازمان تا حد زیادی خصوصاً در شهرستان‌ها به سازمان آموزش و پرورش استان واگذار شد. اکنون، رییس سازمان، براساس اجازه‌نامه‌ای از سوی وزیر آموزش و پرورش تنها بر مدارس تهران اعمال مدیریت می‌کند.

در سال 1387 جواد اژه‌ای برکنار شد. در جریان آزمون مشکوک سال 1387 که سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان پس از اعلام نتایج، دو سوال غلط گزارش شده را حذف کرد و این باعث رد شدن بعضی از قبول شدگانشد که اعتراضات زیادی را در پی داشت. در نهایت ر.گ، طراح آزمون استعفا می‌دهد و هجمه عجیبی در سایت‌ها و رسانه‌ها علیه مسئولین سازمان و بخصوص جواد اژه‌ای شد. به عقیده عده‌ای این فضای رسانه‌ای، سناریویی از پیش برنامه ریزی شده بود تا باعث استعفای اجباری جواد اژه‌ای شود و این سناریو در جهت تضعیف مراکز استعدادهای درخشان چیده شده بود.

بعد از آن محمد اعتمادی، عضو سابق هیئت امنا و رئیس اسبق دانشگاه صنعتی شریف، ریاست سمپاد را عهده دار شد. اما بعد از یک سال استعفا داد و سازمان مدتی را بدون مدیر سپری کرد. سرانجام در 21 دی ماه سال 1388، با حکم آقای حاجی بابایی، وزیر آموزش پرورش، محمدعلی غفاریبه ریاست سمپاد انتخاب شد. جواد اژه‌ای، صاحب امتیاز نشر سمپاد و سایت رسمی سازمان (nodet.net) بود و بعد از جداشدن اواز سازمان، نشر سمپاد از سازمان جدا شد و سازمان اقدام به تغییر سایت رسمی اش نمود. هم اکنون دو سایت سمپادپرتال و آموزش سمپاد به طور رسمی فعالیت می‌کنند اما این سایت‌ها نیز در اختیار سازمان نیستند و به طور شخصی ثبت شده‌اند. اماوزارت اموزش وپرورش برای ثبت نام هاواعلام نتایج آزمون‌های مراحل اول و دوم ورودی‌های تکمیلی و راهنمایی وگرفتن کارت ورود به جلسه آزمون‌های سازمان سایت[www.sampad.medu.ir]درسال 1388راه انداخت

در جلسه 23 دیماه 1389 هیات امنای سمپاد که به ریاست وقت، دکتر حاجی بابایی، برگزار شد مصوبه‌ای دارای 12 بند به تصویب رسید؛ که مهمترین آن، شماره 4 و 5 آن جلسه بود. یعنی «واگذاری مسؤولیت برگزاری آزمون های ورودی مدارس استعدادهای درخشان به استانها». یک هفته بعد، در تاریخ 27/10/89، هیات امنای سمپاد توسط شورای عالی اداری به ریاست رئیس جمهور وقت، دکتر احمدی نژاد، ملغی گردید و شورای مشترک سیاستگذاری با دانش پژوهان جوان جایگزین شد.

آزمون ورودی سال 1390 سمپاد و آزمون ورودی مدارس نمونه دولتی ادغام شد و به این ترتیب، سوالات هوش از این سنجش دانش‌آموزان استعدادهای درخشان حذف شد. همچنین از آن سال ظرفیت کلاس‌های این مدارس به 30 نفر افزایش یافت و به همین دلیل در سال 1391آزمون تکمیل ظرفیت برای پایه دوم متوسطه برگزار شد.

موفق باشید. نظر یادتان نرود.

نویسنده: حمیدرضا شادروحی