چندسال پیش، درباره دگرگونی جهانی آب و هوا، مقاله ای نوشتم. به هنگام پژوهش درباره آن، به این نتیجه رسیدم که زمین در آستانه ورود به «شرایط گلخانه ای لگام گسیخته» است. ایده پشت «شرایط گلخانه ای لگام گسیخته»، ایده بسیار ساده ای است. شرایط اقلیمی تا آن اندازه گرم می شود که الگوهای آب وهوا دگرگون شود. ما با خشکسالی های درازمدت روبه رو می شویم؛ خشکسالی هایی که جنگل ها را به سرزمین های در خطر آتش درمی آورند. دگرگونی آب وهوا، توفان های صاعقه بیشتری پدید می آورد که می توانند جنگل ها را به آتش بکشند. با آتش گرفتن جنگل ها، گاز دی اکسیدکربن بیشتری به درون جو وارد می شود. (دی اکسیدکربن، گازی است که گرما را در خود نگه می دارد.) افزون بر این، در اثر آتش گرفتن جنگل ها، درختان روی زمین کمتر می شوند. درختان، گاز دی اکسیدکربن را از جو، جذب می کنند. پس ما نه تنها گاز نگهدارنده دمای بیشتری در جو داریم، درختان کمتری هم داریم که دی اکسیدکربن را نابود سازند. کره زمین بیشتر گرم می شود و این به آتش سوزی های بیشتر می انجامد. شکل های دیگر جذب کننده دی اکسیدکربن از بین می روند و زمین حتی از این هم گرم تر می شود. سرانجام ما می مانیم و شرایط گلخانه ای لگام گسیخته که نمی توانیم آن را برگردانیم.

یافته های تازه نشان می دهند که دگرگونی جهانی آب وهوا، جدی تر از آنی است که پیش از این می پنداشتیم. این یافته ها را می توان همچون نشانه ای بر این به شمار آورد که چه بسا برای توقف این روند دگرگونی جهانی آب وهوا، دیگر خیلی دیر شده باشد. اما آیا به راستی زمین دارد به سوی یک شرایط گلخانه ای لگام گسیخته گام برمی دارد؟ هنوز پاسخ روشنی به این پرسش داده نشده است، اما چه بسا چنین باشد. پژوهش ها نشان می دهد که یخ های قطب شمال، برای نخستین بار در یکصدهزار سال گذشته، دارند آب می شوند. یخ های قطب شمال، با میزان هشداردهنده ای ذوب می شوند. برای قطب جنوب لقب «حیوان از خواب زمستانی بیدار شده» را انتخاب کرده اند چراکه رو به گرم شدن می رود. این قطب، درجه حرارت و سطح آب اقیانوس را هم کم کم دارد تغییر می دهد.

به عنوان پیامد دگرگونی آب وهوا (در بدترین سناریوها) دانشمندان پیش بینی می کنند که در یکصد سال آینده، بیش از یک میلیارد نفر، جان خود را از دست بدهند. آنهایی هم که خواهند ماند، در شرایط سختی زندگی خواهند کرد، با غذای کم، آب وهوای پیش بینی ناپذیر و بیماری های مرتبط با آب وهوای گرم، همه جا را فرا خواهند گرفت.

اما ما چه می توانیم بکنیم؟ پیشنهاد این بوده است که باید انتشار گاز دی اکسیدکربن را کاهش دهیم و شمار کارخانه ها را به تعداد دوران پیشا صنعتی برگردانیم. من نمی دانم که در یک چارچوب زمانی کوتاه مدت، این کار چگونه ممکن است اما به گمانم بایسته است که در این راستا بکوشیم. مساله این است که بسیاری از کشورها، بر این باورند که بر اثر کاهش انتشار دی اکسیدکربن، اقتصادشان زیان خواهد دید. این باوری کودکانه است، اما معتقدم اگر کشاورزی ناممکن شود و مردم در گرسنگی زندگی کنند، بی گمان اقتصادشان بیشتر زیان خواهد دید.

از این رو، من بعید می دانم که واکنشی سریع از دولت ها و شرکت ها رخ دهد. وظیفه مردم است تا دگرگونی را پدید آورند. اگر مردم سوخت های فسیلی را تحریم کنند، آنگاه اقتصاد متاثر خواهد شد و شرکت ها را ناگزیر می سازد تا سیاست هایشان را تغییر دهند. اگر مردم گوشت کمتری بخورند، درخواست گوشت گاو هم کمتر خواهد شد؛ این یعنی پرورش گاوهای کمتر و کاهش انتشار یکی دیگر از گازهای زیان بخش. (میلیاردها گاو، میلیاردها تن متان تولید می کند. متان یکی دیگر از گازهای گلخانه ای است.) ما باید از خودمان پشتیبانی کنیم، ما خودمان باید دگرگونی را پدید آوریم. ما نمی توانیم به امید دولت هایمان بنشینیم. باید کاری کنیم؛ کاری که زندگی بخش است. زمین، سیاره ماست، بیایید آن را نجات دهیم.

 کلمات کلیدی مطلب : مقالات | مقاله | مطالب آموزشی و درسی | علوم و زیست شناسی

منبع : آفتاب